Op 30 juli 2023 werd door stichting Eerherstel Mariënburg een herdenkingsbijeenkomst gehouden voor de gevallenen bij de bloedige onderdrukking van contractarbeiders door de Nationale militie op Plantage Mariënburg, waarbij in totaal 24 doden te betreuren waren. Zestien (16) personen vielen gelijk neer, de 8 anderen bezweken later aan hun verwondingen. De zestien doden werden vervolgens begraven in een massagraf nadat ze overgoten waren met ongebluste kalk. De plaats van het graf werd op last van de autoriteiten geheim gehouden, familie en vrienden kregen geen kans hun doden te betreuren. Het graf is tot op de dag van vandaag, ondanks enkele uitgebreide zoekacties, niet teruggevonden.

 

De geschiedenis van de contractarbeiders op Mariënburg, die veelal onder erbarmelijke omstandigheden moesten werken, met als dieptepunt de onderdrukking van de opstand in 1902, is in Nederland, en zelfs in Suriname, nauwelijks bekend.

Op 30 juli 2023, precies op de dag, 121 jaar na dit bloedige voorval, werd dankzij het initiatief van stichting Eerherstel Mariënburg deze herdenking voor de eerste maal gehouden. Er is grote behoefte onder de Hindostaanse en Javaanse Surinamers om de gevallenen van deze opstand te herdenken, daarom heeft stichting Eerherstel Marienburg het op zich genomen deze herdenking jaarlijks te gaan organiseren.

 

Deze eerste herdenkingsbijeenkomst werd gehouden in de grote zaal van de Algemene Hindoe Basisschool VAHON in Den Haag. De plechtigheid begon met het aansteken van diya’s.

Bij het binnenkomen van de gasten werden er door Sjardha Ramsodit ( lid van het Team Eerherstel Mariënburg) en haar dochter Ishata  24 diya’s aangestoken ter ere van de 24 gevallenen van de opstand op een  gedecoreerd met suikerriet en een door hen zelfgemaakte bloemstuk met lotusbloemen uit Suriname en Sri Lanka

Dagvoorzitter Rosita Drigpal heette namens de Stichting iedereen welkom en nodigde de ambassadeur van Suriname in Nederland, de heer Rajendre Kargi uit om de 25^ste diya aan te steken ter nagedachtenis aan alle overledenen van opstanden in Suriname tijdens de contractperiode.

 

Aan de aanwezigen werd daarna gevraagd op te staan en 1 minuut stilte in acht te nemen, waarbij de namen van de 24 gevallenen, met hun contractnummer, op een videoscherm werd vertoond.

Nadat de laatste diya was aangestoken door de Surinaamse ambassadeur, en de 1-minuut stilte in acht was genomen, werd door Sjardha Ramsodit een passend gedicht voorgedragen in het Hindi en door haar dochter Ishata  de vertaling hiervan in het Nederlands.

 

Het bijzondere aan dit gedicht is dat het speciaal voor deze bijeenkomst werd geschreven door Rakesh Mithaula, uit Calcutta, India. ( Zie kader voor het gedicht en vertaling). De emotie die in het gedicht te voelen is geeft aan dat de geschiedenis van de contractarbeiders ook nog steeds voortleeft in Calcutta. De haven van Calcutta was destijds de verzamelplaats van de geronselde contractarbeiders.

 

Ranjan Akloe, secretaris van de stichting Eerherstel Marienburg en tevens de trekker van deze herdenkingsbijeenkomst, droeg een gedicht in het Nederlands voor met als thema “de werkers op de suikervelden zijn de echte helden”. ( Zie kader voor het gedicht). Ranjan Akloe benoemde en bracht ook een hulde uit aan wijlen Benjamin Mitrasing , archeoloog en cultuurkenner, die zich bijzonder heeft ingespannen om naar het massagraf te zoeken. Akloe hoopt dat het stokje van Mitrasingh door iemand wordt overgenomen.

 

Na het ceremoniële gedeelte hield professor Chan Choenni een interessante lezing waarin hij o.a. uitvoerig in ging op de erbarmelijke omstandigheden waaronder de opstand en onderdrukking in 1902 heeft plaatsgevonden op plantage Marienburg.

Rosemary Samadhan, geboren en getogen Mariënburger, penningmeester van de stichting Eerherstel Mariënburg , vertelde door middel van foto’s over de bloeiende periode van Mariënberg, de gezelligheid, de saamhorigheid en het respect dat men voor elkaar had. Kortom hoe het leven op Marienburg was in haar jeugdjaren. Er was herkenning/instemming vanuit de zaal bij het zien van de foto’s en het horen van de verhalen. In grote lijnen gaf zij aan wat de doelstelling is van onze Stichting en hoe wij ons de komende periode willen gaan profileren. Daarbij deed zij een beroep aan de aanwezigen om mee te doen, mee te denken en vooral met ideeën te komen. Bezoek onze website voor meer in formatie gaf ze mee aan de toehoorders!

Op verzoek van de dagvoorzitter Rosita Drigpal stelde Rosemary het Team Eerherstel Marienburg (Team EM) voor aan het publiek (alle teamleden werden naar voren geroepen, helaas was de voorzitter van de Stichting, Har van Fulpen verhinderd)

 

Chiquita Ramautar, lid Team EM was bereid enige informatie te verstrekken over haar onderzoek naar de eigendomspercelen van de bewoners van Marienburg. Zij heeft toegezegd ons hierover nader te informeren.

Hariette Mingoen, voorzitter van de stichting Stichji en lid Team EM, hield een bespreking van het boek ”Leven en werken op suikerplantage Marienburg”, van schrijver Har van Fulpen, waarin de verhalen van ex-contractarbeiders worden verteld en ook de opstand van 1902 uitgebreid beschreven is.

Na het formele gedeelte kreeg lid Team EM Jay Pahladsingh het woord en kondigde de baitak Ghana groep aan die belangeloos het culturele deel van deze middag invulling gaf. Er was naast Hindostaanse muziek, ook een voortreffelijk Hindostaans buffet dat werd verzorgd door de vrijwilligers van Vahon. Het bijzondere aan deze buffet was dat het bestond uit rijst, gele erwten(dál) , kousenband aardappel, chutney van tomaten en lemmetje. Als "frisdrank" was er lemmetjes zuurwater, precies zoals de contractarbeiders dat toen gewend waren te eten en drinken.

Er werd ook suikerriet uit Sri Lanka geserveerd. De ruim 60 genodigden konden netwerken en napraten tot 18 uur.

 

De stichting Eerherstel Marienburg kijkt tevreden terug op een zeer geslaagde herdenkingsbijeenkomst. Met dank aan alle vrijwilligers en de dagvoorzitter!

Het mag vermeld worden dat de President van de Republiek Suriname van onze activiteit op de hoogte is en alle medewerking heeft toegezegd bij de realisatieplannen van Eerherstel Marienburg.

Stichting Eerherstel heeft zich ten doel gesteld deze herdenkingsbijeenkomst jaarlijks te organiseren.